فاموتیدین در خانه‌ی همه پیدا می‌شود. حتی اگر ادعا کنیم که همه حداقل یکبار فاموتیدین مصرف کرده‌اند، بیراهه نرفته‌ایم. اما چرا فاموتیدین اینقدر محبوب است؟! در چه شرایطی باید فاموتیدین مصرف کرد؟ آیا این قرص کوچک، عوارض بزرگی دارد؟!
قرص فاموتیدین شاید یکی از بهترین روش‌های درمان معده‌درد یا سوزش سر دل باشد. افرادی که رفلاکس معده دارند هم با فاموتیدین ۴۰ غریبه نیستند. این روزها هم فاموتیدین به دلیل خاصیت ضدویروسی‌اش برای درمان کرونا رونق پیدا کرده‌است. اما آیا فاموتیدین در درمان کرونا واقعا موثر است؟
در این مقاله با نحوه مصرف درست قرص فاموتدین آشنا خواهید شد و همچنین این سوال که قرص فاموتیدین برای چیست. علاوه بر آن عوارض جانبی و تداخلات دارویی این قرص را خواهید خواند. در صورتی که قرص فاموتیدین مصرف می‌کنید بهتر است متخصص داخلی یا دکتر متخصص گوارش مشورت کنید.
قرص فاموتیدین چیست؟
نام‌های رایج دارو (دیگر نام‌های قرص فاموتیدین)؛
- فاموتیدین
- فاموتیدن
- فاموتد
- فاموتدین
- فاموتدن
- Famotidine
نام تجاری دارو
- پپسید
خواص قرص فاموتیدین و نحوه عملکرد آن (فاموتیدین چه قرصی است)
عملکرد قرص فاموتیدین از طریق کاهش میزان اسید داخل معده است. گیرنده‌ی هیستامین ۲ (H۲) در معده فعالیت می‌کند. این گیرنده به آزادسازی اسید در معده کمک می‌کند. در نتیجه، با مسدود کردن این گیرنده، میزان اسید آزاد شده در معده کاهش می‌یابد. قرص فاموتیدین با این مکانیسم باعث کاهش میزان اسید معده می‌شود.
بعد از مصرف قرص فاموتیدین ۴۰ و فاموتیدین ۲۰، حدود ۴۵–۴۰ درصد از دارو جذب می‌شود. زمان شروع اثر دارو طی یک ساعت و اوج اثر آن در عرض ۳–۱ ساعت بروز می‌کند. این دارو به‌طور گسترده در بسیاری از بافت‌های بدن انتشار می‌یابد. حدود ۳۵–۳۰ درصد داروی مصرف شده توسط کبد متابولیزه می‌شود. قسمت اعظم دارو به صورت تغییرنیافته از طریق ادرار دفع می‌شود.
اشکال دارویی فاموتیدین چیست؟
داروی فاموتیدین به شکل قرص خوراکی، قرص جویدنی، شربت، فرم تزریقی (آمپول فاموتیدین) و کپسول و با نام تجاری pepcid در بازار دارویی موجود است.
شکل دارویی رایج؛
- قرص روکش‌دار
فاموتیدین به شکل آمپول فاموتیدین هم وجود دارد که ۲۰ میلی‌گرم و ۲ میلی‌لیتری است. تزریق آن آهسته وریدی بوده و برای درمان اولسر پپتیک، سندرم زولینگر- الیسون و رفلاکس گاستروفاژیال مورد استفاده قرار می‌گیرد. از این آمپول برای جلوگیری از ترشح زیاد اسید در معده استفاده می‌شود.
دوز دارویی؛
- ۲۰ (۲۰ میلی گرم)
- ۴۰ (۴۰ میلی گرم)
این دارو با نسخه‌ی پزشک و همچنین بدون نسخه‌ی پزشک در دسترس است.
یکی از برندهای مهم قرص فاموتیدین ۴۰ محصول شرکت داروسازی تهران دارو است و به نام قرص فاموتد ۴۰ میلی گرم معروف است. دیگر برندهای فاموتیدین معروف شامل قرص شفا-فاموتیدین ۲۰ و ۴۰ میلی گرم، قرص فاموتیدین کیمیدارو ۴۰ میلی گرم، قرص فاموتیدین پورسینا ۴۰ میلی گرمی است.
نحوه مصرف فاموتیدین چگونه است؟
در ادامه به نکاتی اشاره می‌کنیم که برای مصرف قرص فاموتیدین اهمیت دارند؛
- برای درمان سوزش معده و سوءهاضمه اسیدی، ۱ عدد قرص فاموتیدین ۴۰ یا ۲۰ میلی گرمی را به همراه یه لیوان آب بنوشید.
- از جویدن قرص فاموتیدین خودداری کنید.
- اگر قرص جویدنی فاموتیدین را مصرف می‌کنید، تمامی قرص را بجویید.
- داروی فاموتیدین را می‌توانید همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
- برای جلوگیری از سوزش معده و بازگشت اسید این دارو را ۱۵ تا ۶۰ دقیقه قبل از خوردن غذا و نوشیدن مایعاتی که ممکن است موجب بازگشت اسید شوند مصرف کنید.
- در یک شبانه‌روز بیشتر از ۲ قرص مصرف نکنید، مگر اینکه پزشک آن را برای شما تجویز کرده باشد.
- حتماً راهنمای مصرف را که در بسته قرص موجود است بخوانید.
- اگر علائم بیماری پس از شروع به مصرف بیماری برجا ماند، مصرف دارو را قطع کنید.
- این دارو را نباید بیشتر از دو هفته یا ۱۴ روز پشت سر هم مصرف کرد.
- بدون مشورت با پزشک گوارش بیشتر از ۱۴ روز این دارو را مصرف نکنید.
- توجه داشته باشید که دوره‌ی درمان با داروی فاموتیدین ۲۰ و ۴۰ میلی گرم را کامل کنید و حتی اگر احساس بهبودی کردید، دارو را تا پایان دوره قطع نکنید.
- به تاریخ انقضای داروی فاموتیدین توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی فاموتیدین را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
نکته بسیار مهم در مصرف قرص فاموتیدین ۲۰ و فاموتیدین ۴۰
اگر قبلا از این دارو استفاده کرده‌اید مجددا حتما مواد تشکیل‌دهنده دارو را بررسی کنید. سازنده‌های این دارو ممکن است مواد تشیکل‌دهنده را تغییر دهند. همچنین محصولاتی با نام مشابه ممکن است حاوی موادی باشند که برای بیماری دیگری مصرف می‌شود. مصرف داروی اشتباه ممکن است به شما آسیب برساند.
چرا بهترین زمان مصرف فاموتیدین قبل از خواب است؟ (فاموتیدین را کی بخوریم)
در صورتیکه فاموتیدین با تنها یک دوز تجویز شوند، بهترین زمان خوردن آن قبل از خواب است. فاموتیدین ۱۲ ساعت اثربخشی دارد و بهتر است که این تاثیر در زمانی باشد که اسید معده بیشتر و در حالتی که فرد درازکش است خورده‌شود. توجه کرده‌اید که کسانی که رفلاکس دارند، صبح روز بعد که بیدار می‌شوند، احساس سوزش در گلو دارند. این به علت ترشح اسید در شب قبل بوده‌است.
هنگامی‌که آنتی اسید در شب و قبل از خواب خورده‌می‌شود، اسید معده کاهش‌می‌یابد و سوزش سردل برطرف می شود.
قرص فاموتیدین برای چیست؟
احتمالا این سوال ذهن شما را درگیر کرده است که قرص فاموتیدین چیست؟ فاموتیدین به خانواده‌ی داروهای ضد اسید، به نام مسدود کننده‌ی گیرنده‌ی هیستامین ۲ تعلق دارد. قرص فاموتیدین ۴۰، برای درمان سوزش معده، سوزش سر دل و رفلاکس، گاستریت (التهاب معده)، پیشگیری و درمان زخم معده و روده، درمان بیماری‌هایی مانند بیماری زولینگر-الیسون و دیگر علائمی که باعث ایجاد مقدار زیادی اسید در معده (سوءهاضمه اسیدی) می‌شوند، استفاده می‌شود.
شایع‌ترین دلیل مصرف قرص فاموتیدین سوزش سر دل و رفلاکس و بازگشت اسید به مری و دهان (به اصلاح ترش کردن) و دردهای عصبی معده است.
از دیگر داروهای ضد اسید مانند فاموتیدین می‌توان به رانیتیدن و سایمتیدین هم اشاره کرد. هر چند فاموتیدین قرص کم‌عوارض‌تری است. در نتیجه مصرف بالاتری دارد.
قرص فاموتیدین برای درمان چه بیماری هایی است؟
با توجه به خواص قرص فاموتیدین ۴۰ و فاموتیدین ۲۰، این دارو در درمان بیماری‌هایی کاربرد دارد که اسید معده در آنها افزایش می‌یابد. قرص فاموتیدین ممکن است تنها بخشی از یک برنامه‌ی کامل درمانی باشد. علاوه بر مصرف این دارو لازم است تغییراتی در رژیم غذایی یا عادات شما در زندگی نیز ایجاد شود.
آیا شما می دانید چگونه باید فاموتیدین را مصرف کرد؟ فاموتیدین برای چه بیماری هایی قابل مصرف است یا کاربردهای فاموتیدین را می دانید؟ در زیر به بررسی و توضیح بیماری‌های قابل درمان با فاموتیدین می‌پردازیم یا به عبارتی می گوییم فاموتیدین به چه دردی می خورد:
۱. قرص فاموتیدین برای زخم معده و زخم اثنی عشر
زخم معده در لایه‌ی داخلی معده و قسمت فوقانی روده‌ی کوچک (اثنی عشر یا دوازدهه: بخشی از روده است که غذا بعد از ترک معده به آن قسمت می‌رسد) ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علامت زخم معده، درد معده است. مخصوصا زمانی که معده خالی می‌باشد.
دیگر علائم زخم معده شامل احساس سیری، نفخ، آروغ زدن، عدم تحمل غذاهای چرب، سوزش سردل، حالت تهوع، کاهش وزن بدون دلیل و تغییر اشتها است. در موارد پیشرفته و شدید بیماری، استفراغ خونی، خون تیره در مدفوع یا مدفوع سیاه یا قیری رنگ نیز دیده می‌شود. شایع‌ترین علل زخم معده شامل عفونت با هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)، استفاده‌ی طولانی مدت از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن است. سیگار کشیدن، مصرف الکل، استرس و استفاده از غذاهای پرادویه نیز باعث افزایش خطر ابتلا به زخم معده می‌شوند.
یکی از راه‌های درمان زخم معده، استفاده از داروهای کاهنده‌ی اسید معده مانند قرص فاموتیدین است.
میزان مصرف قرص فاموتیدین برای زخم معده و دوازدهه
مصرف فاموتیدین برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است.
بزرگسالان؛
- دوز معمول: ۴۰ میلی گرم یکبار در روز در هنگام خواب یا ۲۰ میلی گرم دو بار در روز
- دوز نگهدارنده: ۲۰ میلی گرم یکبار در روز در هنگام خواب
- طول درمان: ۴ هفته.
قرص فاموتیدین برای کودکان؛
- mg/kg/day ۵/۰ موقع خواب یا به صورت دو بار در روز.
- دوز حداکثر روزانه: ۴۰ میلی گرم
در صورتیکه علائم مشکوک به زخم معده دارید یا برای درمان زخم معده فاموتیدین ۴۰ مصرف می‌کنید،حتما با دکتر گوارش مشورت کنید. زیرا نحوه مصرف صحیح فاموتیدین را باید بدانید.
۲. قرص فاموتیدین برای درمان رفلاکس اسید معده (GERD)
بیماری رفلاکس اسید معده یا GERD (رفلاکس یا ترش کردن) زمانی اتفاق‌می‌افتد که اسید معده به مری (لوله‌ای که دهان را به معده متصل می‌کند) برگردد.
در حالت طبیعی، بعد از عبور غذا از مری به معده، اسفنکتر تحتانی مری (LES) بسته می‌شود تا از بازگشت محتویات معده به درون مری جلوگیری کند. اما در ریفلاکس اسید معده، در عملکرد این اسفنکتر اختلال ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علامت ریفلاکس اسید معده، سوزش معده است. این درد به صورت احساس سوزش در سینه است که از پشت استخوان جناغ شروع می‌شود و به سمت گردن و گلو حرکت می‌کند. بسیاری از افراد احساس می‌کنند غذا به دهان برمی‌گردد که مزه‌ای اسیدی یا تلخ از خود به جای می‌گذارد.
علاوه‌بر این، بازگشت اسید ممکن است باعث احساس سوزش در قفسه‌ی سینه یا گلو، احساس مزه‌ی ترش در دهان، آروغ زدن، بوی بد دهان، مشکلات تنفسی، اختلال در بلع، استفراغ، فرسودگی مینای دندان، احساس وجود توده در گلو، سرفه‌ی طولانی، لارنژیت، تشدید آسم و مشکلات خواب شود. فاموتیدین اسید معده را کاهش می‌دهد.
برخی شرایط فرد را مستعد ابتلا به ریفلاکس اسید معده می‌کنند، مانند؛
اضافه وزن یا چاقی، بارداری،تاخیر در تخلیه‌ی معده (گاستروپارزی یا فلج معده)، آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی یا لوپوس. سیگار کشیدن، برخی غذاها و نوشیدنی‌ها از جمله شکلات و غذاهای چرب یا غذاهای سرخ شده و قهوه. مصرف الکل، وعده‌های غذایی بزرگ و حجیم، غذا خوردن قبل از خواب و داروهای خاصی از جمله آسپرین.
وقتی اسید معده به سمت بالا و به قسمت تحتانی مری پس زده می‌شود، می‌تواند به سلول‌های بافتی در مری آسیب برساند. در این شرایط می‌توان برای جلوگیری از آسیب به پوشش سطحی مری ناشی از بازگشت اسید، از مسدود کننده‌های گیرنده‌ی H۲ مانند داروی فاموتیدین استفاده کرد. فاموتیدین اسید معده را کاهش می‌دهد.
سایر روش‌های درمانی ریفلاکس اسید معده شامل موارد زیر است؛
- استفاده از آنتی اسیدها
- مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI)
- تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی مانند کوچک کردن حجم وعده‌های غذایی، آرام غذا خوردن، ترک سیگار و کاهش وزن.
در نهایت، در صورت عدم پاسخ به درمان‌های معمول، می‌توان ریفلاکس اسید معده را با عمل جراحی درمان کرد.
دوز مصرفی قرص فاموتیدین برای رفلاکس
بزرگسالان:
- دوز درمانی: ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم در روز
- دوز پیش گیری کننده: ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم ۱۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از مصرف غذا یا نوشیدنی که باعث سوزش معده می‌شود.
- حداکثر دوز: ۲ قرص در روز
- حداکثر طول درمان: ۱۴ روز
کودکان:
- mg/kg/day ۱ یک یا دو بار در روز.
برای آگاهی از دوز مورد نیاز درمان بیماری‌های مختلف گوارشی، باید از دکتر گوارش کمک بگیرید. سرخود خوردن این دارو کمکی به شما نمی‌کند.
۳. فاموتیدین و سوزش سر دل
سوزش سر دل به شکل احساس سوزش در قفسه‌ی سینه بروز می‌کند که اغلب با احساس طعم تلخی در گلو یا دهان همراه است. علائم سوزش سر دل ممکن است بعد از خوردن یک وعده‌ی غذایی بزرگ یا دراز کشیدن بدتر شود. سوزش سردل به‌طور معمول هنگامی اتفاق‌می‌افتد که محتوای معده به مری برگردد. سوزش سر دل یک شکایت شایع در دوران بارداری است. زیرا هورمون پروژسترون باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی مری شود.
علاوه‌بر این سیگار کشیدن، اضافه وزن یا چاقی، مصرف کافئین، شکلات یا الکل، خوردن غذاهای تند، دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن و مصرف برخی از داروها مانند آسپرین یا ایبوپروفن فرد را در معرض سوزش سر دل قرار می‌دهند.
دوز مصرفی قرص فاموتیدین برای سوزش سر دل
- دوز درمانی: ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم در روز
- دوز پیشگیری کننده: ۱۰ تا ۲۰ میلی‌گرم ۱۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از مصرف غذا یا نوشیدنی که باعث سوزش معده می‌شود.
- حداکثر دوز: ۲ قرص در روز
- حداکثر طول درمان: ۱۴ روز
راه های کاهش سوزش سردل
- خودداری از مصرف نوشیدنی‌های کافئین دار، الکل و شکلات
- اجتناب از استعمال دخانیات
- دراز نکشیدن بعد از غذا خوردن
- اجتناب از برخی غذاها برای کمک به کاهش دفعات ابتلا به سوزش معده: غذاهای سرخ‌شده، نعناع، گوجه فرنگی، میوه‌های خانواده‌ی مرکبات و نوشیدنی‌های گازدار
- سعی کنید از خوردن میان وعده در اواخر شب خودداری کنید.
- دست کم ۴ ساعت قبل از خواب دیگر چیزی نخورید.
- به جای ۲ یا ۳ وعده‌ی غذایی بزرگ، وعده‌های غذایی کم‌حجم‌تری بخورید.
فاموتیدین برای جلوگیری و معالجه‌ی سوزش معده و همچنین ترش کردن ناشی از افزایش ترشح اسید معده در زمان مصرف برخی غذاها یا نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود.
نکات بسیار مهم:
- اگر بر خلاف مصرف فاموتیدین، همچنان علائم سوزش معده، سو هاضمه ناشی از افزایش ترشح اسید یا ترش کردن معده بیش از ۲ هفته طول کشید، به متخصص گوارش خود مراجعه کنید.
- سوزش سر دل اغلب با علائم اولیه حمله قلبی اشتباه گرفته می‌شود.
- در صورت تجربه‌ی موارد زیر به بیمارستان مراجعه کنید:
- احساس سنگینی در قفسه‌ی سینه
- درد قفسه سینه
- گسترش درد به فک و بازو یا شانه
- حالت تهوع
- تعریق
- اضطراب
- سبکی سر
- احساس بیمار بودن.
۴. قرص فاموتیدین ۴۰ برای چیست؟
در حال حاضر نقش فاموتیدین در درمان کووید ۱۹ در حال بررسی است. تاکنون اثربخشی فاموتیدین برای درمان COVID-۱۹ مشخص نشده‌است. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.
قرص فاموتیدین ۴۰ برای درمان کرونا
اخیراً گروهی از دانشمندان و محققین از اثرات مثبت فاموتیدین بر بهبود و کاهش علائم کرونا ویروس در مراحل حاد خبر داده اند. گزارش ها خبر از اثر مثبت داروی فاموتیدین بر کنترل التهاب ناشی از ویروس کرونا دارد. گروهی نیز از خاصیت ضدویروسی فاموتدین یاد کرده‌اند و به این دلیل فاموتیدین را در درمان کرونا موثر دانسته‌اند.
آیا برای کرونا فاموتیدین خوب است؟
اخیرا گروهی از دانشمندان در مقاله ای اعلام کردند داروی فاموتیدین که یکی از داروهای کاهنده اسید معده است بر کاهش آمار نرخ مرگ‌و‌میر و بهبود ترخیص شدگان سندرم تنفسی حاد کرونا ویروس از بیمارستان تاثیر مثبتی داشته‌است. در تحقیقات اثر قرص فاموتیدین و کرونا، فاموتیدین به عنوان یکی از داروهای محتمل و موثر بر عملکرد یک آنزیم شبه کموتریپسین۳ که تکثیر ویروس را مختل می‌کند، معرفی شده‌است.
استفاده از فاموتیدین در بیماران بستری، باعث کاهش التهاب در سیستم تنفسی شده و باعث می‌شود تا بیماران نیاز کمتری به لوله گذاری، استفاده از ونتیلاتور و تجهیزات کمکی برای تنفس پیدا کنند. اثرات این دارو باعث کاهش نرخ مرگ و میر و مطرح شدن این دارو به عنوان گزینه‌های مکمل در بیماران می‌شود.
- فاموتیدین اثر محافظتی و یا پیشگیرانه برای کرونا ندارد و مستندات بیشتری جهت تجویز قطعی این دارو برای بیماران در حال تهیه است.
- فاموتیدین ۴۰ را در نسخه‌ی بسیاری از پزشکان داخلی و ریه برای درمان کرونا می‌بینید. در خصوص مصرف فاموتیدین برای درمان کرونا حتما با دکتر داخلی یا عفونی مشورت کنید.
۵. فاموتیدین و معده درد
درد معده، شکایتی شایع در کودکان و بزرگسالان است. درد معده ممکن است از یک درد مبهم تا یک درد شدید و تیرکشنده متفاوت باشد. علت‌های مختلفی باعث درد معده می‌شود. پس بهتر است قبل از مصرف داروی فاموتیدین ۴۰ برای معده درد با دگتر گوارش مشورت کنید. قرص پنتوپرازول نیز برای معده درد کاربرد دارد. اما به صورت کلی این قرص در درمان معده درد، عفونت معده، نفخ، ورم معده، ویروسی شدن معده، آروغ زدن و غیره کاربرد بالایی دارد.
۶. سندرم زولینگر-الیسون
سندرم زولینگر-الیسون یک بیماری نادر است که در آن یک یا چند تومور در لوزالمعده (قسمت بالای روده‌ی کوچک یا دوازدهه) ایجاد می‌شود. این تومورها گاسترینوما نام دارند، مقادیر زیادی هورمون گاسترین ترشح می‌کنند. گاسترین باعث افزایش تولید اسید معده می‌شوند. اسید اضافی منجر به ایجاد زخم معده و بروز علائمی مانند اسهال، احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم، ریفلاکس اسید و سوزش معده، تهوع و استفراغ، خونریزی در دستگاه گوارش، لاغری ناخواسته و کاهش اشتها می‌شود. افراد معمولا در سنین ۲۰ تا ۵۰ سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند.
سندرم زولینگر-الیسون با بررسی موارد زیر قابل تشخیص است:
تاریخچه‌ی پزشکی، آزمایش خون، آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی و همچنین نمونه‌برداری بافتی از طریق آندوسکوپ. تکنیک‌های تصویربرداری مانند اسکن هسته‌ای، سی‌تی‌اسکن (CT) و ام‌آر‌آی (MRI).
درمان شامل استفاده از داروهای کاهنده‌ی اسید معده مانند داروی فاموتیدین و برداشتن تومورها از طریق جراحی است.
میزان مصرف قرص فاموتیدین برای بالا بودن ترشح اسید (سندرم زولینگر-الیسون):
- دوز اولیه: ۲۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت یکبار
- حداکثر دوز: ۱۶۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت یکبار
۷. پیشگیری از آسپیراسیون در بیمارانی که تحت بیهوشی قرار می گیرند
بر اساس دستورالعمل های انجمن بیهوشی آمریکا (ASA) برای موارد زیر فاموتیدین یک عامل موثر در پیشگیری از آسپیراسیون (ورود مواد خارجی با درون راه‌های تنفسی) در طی مراحل جراحی است:
- عمل‌های جراحی انتخابی
- عمل‌های اورژانسی
- یا عمل‌های جراحی در زنان باردار به عنوان مثال، زایمان سزارین و بستن لوله‌های فالوپ بعد از زایمان)
۸. فاموتیدین برای سرماخوردگی
برای بهبود علائم سرماخوردگی داروهایی تجویز می‌شوند که برخی از آنها باعث سوزش معده می‌شوند. این سوزش سردل را می‌توان با داروهای ضداسید مثل فاموتیدین رفع کرد. این دارو به خودی خود برای درمان سرماخوردگی استفاده‌نمی‌شود و فقط برای کسانی کاربرد دارد که دچار رفلاکس معده می‌شوند.
عوارض قرص فاموتیدین یا عوارض فاموتیدین کدامند؟
در صورتیکه دکتر گوارش داروی فاموتیدین را برای شما تجویز کرده‌است، مطمئن باشید فواید آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی فاموتیدین را مصرف کرده‌اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده‌اند. برخی از عوارض فاموتیدین شامل مورد زیر هستند؛
- اضطراب
- خونریزی لثه
- تاول و پوسته‌ریزی از سطح پوست
- وجود خون در ادرار و مدفوع
- مدفوع قیری و سیاه
- سرفه
- تنگی نفس
- نبود انگیزه
- احساس افسردگی و غمگینی
- بی‌اشتهایی
- تنفس صدادار
- عدم تمرکز
عوارض جانبی شایع:
مصرف فاموتیدین ممکن است منجر به عوارضی مانند سردرد، یبوست یا اسهال شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
عوارض جانبی جدی:
چنان‌چه با عوارضی مانند کبودی یا خونریزی، تپش قلب نامنظم یا یواش یا تند، نشانه‌های عفونت (مانند خلط گلو، تب و لرز)، تغییرات خلقی (مانند احساس بی‌قراری، گیجی، افسردگی و توهم)، تشنج روبه‌رو شدید با دکتر گوارش تماس بگیرید.
نکته مهم:
تغییرات ضربان قلب همراه با گیجی شدید، درد و سفتی مفاصل، به ویژه اگر با تب، خستگی غیرطبیعی و ادرار تیره رنگ همراه باشد. تغییرات خلق و خو، خونریزی آسان مواجه شدید سریعا به دکتر گوارش اطلاع دهید.
عوارض جانبی آلرژیک:
لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی فاموتیدین نادر است. با‌این‌وجود اگر واکنش آلرژیک جدی مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت‌های پزشکی کمک بگیرید.
فاموتیدین و لاغری
آیا فاموتیدین برای لاغری موثر است؟ جالب است بدانید که گاهی برخی افراد از این دارو برای کاهش وزن استفاده می‌کنند. متاسفانه یکی از اثرات جانبی فاموتیدین که مورد توجه بسیاری از افراد ناآگاه قرار گرفته‌است، لاغری و کاهش وزن آن است. بنابراین از آن برای کاهش وزن و لاغز کردن استفاده می‌کنند. اما این کار اصلا درست نیست و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به بدن فرد وارد کند. پس به هیچ عنوان از قرص فاموتیدین برای لاغری استفاده نکنید.
با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه‌ای برخورد کنید که ذکر نشده‌باشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
قرص فاموتیدین و پوکی استخوان
برخی از داروها در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی از روده و معده تاثیر دارند. مثلا یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که ممکن است با مصرف داروهای تاثیرگذار بر اسید معده برای فرد ایجاد شود، جذب ویتامین و مواد معدنی مثل ویتامین D و کلسیم است. فاموتیدین از داروهایی است که مصرف آن باعث کاهش اسید معده می‌شود.
هنگامی که محیط معده قلیایی شود و اسید آن کاهش پیدا کند، جذب کلسیم با مشکل مواجه می‌شود. کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای استخوان است. در صورتیکه جذب کلسیم یا ویتامین دی کاهش پیدا کند، استخوان‌ها در معرض پوکی قرار می‌گیرند.
موارد احتیاط مصرف فاموتیدین
قبل از مصرف این دارو، اگر به داروی فاموتیدین یا دیگر ضداسیدها مانند سایمتیدین و رانیتیدین حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید، این موضوع را به پزشک یا دکتر داروخانه اطلاع دهید. داروی فاموتیدین ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.
سابقه پزشکی
قبل از مصرف فاموتیدین در مورد سوابق پزشکی خود مخصوصا مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، دیگر مشکلات شکمی مانند تومور را حتما با پزشک گوارش خود مشورت کنید. در صورتیکه بیماری‌های زیر را هم دارید حتما به دکتر اطلاع دهید.
- بیماری کبدی یا کلیوی
- سابقه سندرم طولانی شدن QT
- سرطان معده
- آسم، COPD یا سایر مشکلات تنفسی.
هشدارهای مهم در مصرف این قرص
- برخی از علائم می‌تواند نشانه شرایط جدی باشد. اگر علائمی مانند سوزش معده همراه عدم تعادل/ عرق کردن/ سرگیجه، درد قفسه سینه/ فک/ دست یا شانه (مخصوصا همزمان با تنگی نفس و عرق کردن غیرطبیعی) و کاهش وزن بی‌دلیل را تجربه کردید، حتما با فوریت‌های پزشکی تماس حاصل کنید.
- قرص جویدنی این دارو حاوی آسپارتام است. اگر فنیل کتونوری (PKU) یا هر شرایط دیگری که نیاز به محدودیت مصرف آسپارتام یا فنیل آلانین دارید با پزشک گوارش یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
- اگرچه بیشتر زخم های گوارشی طی ۴ هفته بهبود می یابند، اما مکن است طول درمان تا ۸ هفته نیز ادامه یابد؛ در صورت عدم بهبود علائم بعد از ۶ هفته مصرف دارو، به فوق تخصص گوارش اطلاع دهید.
- مصرف قرص فاموتیدین ممکن است در نتیجه برخی آزمایش‌های شما تاثیر بگذارد. در نتیجه مسئول آژمایشگاه را از مصرف این دارو مطلع کنید.
- در طول مصرف فاموتیدین الکل مصرف نکنید.
- در طول مصرف فاموتیدین از مصرف غذاهایی که معده شما را تحریک می‌کنند (مانند گوجه فرنگی، غذاهای پرادویه، شکلات و غیره) خودداری کنید.
- خوردن غذای چرب و پرخوری تاثیر داروی فاموتیدین را کم می‌کند.
- قبل از خواب آب نخورید یا پس از خوردن غذاهای آبکی بلافاصله دراز نکشید. چون که آب اسید معده را رقیق می‌کند در نتیجه باعث افزایش مشکلات اسیدی معده می‌شود.
- سیگار کشیدن و دیگر دخانیات تاثیر فاموتیدین را کم می‌کند.
- تغییر سبک زندگی مانند برنامه‌های کاهش استرس، ترک سیگار، ترک الکل و تغییرات رژیم غذایی (مانند کاهش مصرف کافئین و فلفل) ممکن است باعث شوند تاثیرات این دارو افزایش یابد. با پزشک گوارش در مورد تغییرات سبک زندگی و مزایای آن مشورت کنید.
فاموتیدین در بارداری
مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی نکاتی دارد که باید آنها را در نظر داشته‌باشید. در ادامه به فاموتیدین در بارداری و فاموتیدین در شیردهی می‌پردازیم.
می‌دانیم که فاموتیدین اسید معده را کاهش می‌دهد و یکی از داروهای موفق برای درمان رفلاکس و سوزش سر دل است. همچنین این دارو را می‌توان دو بار در روز هم استفاده کرد. فاموتیدین دارویی ارزان و بدون نیاز به نسخه است؛ بنابراین انتخاب خوبی از نطر کسانی که سوزش معده دارند، است.
از طرفی یکی از شکایت‌های شایع در دوران بارداری، سوزش سر دل است. این مشکل گوارشی به علت ریلکس و شل شدن دریچه‌ی انتهایی مری و ابتدایی معده ایجاد می‌شود. آیا فاموتیدین می‌تواند انتخاب خوبی برای مادران باردار باشد؟
خانم‌های بارداری همیشه نگران این هستند که این دارو را استفاده کنند یا نکنند. برای فاموتیدین در بارداری هم همینطور است و نگرانی وجود دارد. از آن جایی که در دوران بارداری، مادر و جنین از طریق جفت با یکدیگر در ارتباط هستند و خون مادر به جنین می‌رسد و از این طریق تغذیه می‌شود، مواد غذایی مصرفی که وارد خون می‌شوند، بسیار اهمیت دارند. یکی از موادی که از طریق خون به جنین می‌رسد، داروها هستند. فاموتیدین در بارداری هم به جنین می‌رسد.
قرص فاموتیدین در دوران بارداری از مواردی است که هنوز آسیب آن در موارد انسانی مشاهده نشده‌است. اما در نمونه‌های حیوانی مصرف فاموتیدین به جنین آسیب نرسانده‌است. داروی فاموتیدین از جفت عبور می‌کند و به جنین می‌رسد، اما آسیبی به جنین نرسانیده‌‌است. در موارد سمیت با فاموتیدین آمار کمی از سقط جنین گزارش شده‌است.
فاموتیدین در شیردهی
برخی معتقدند که این دارو در دوران شیردهی مناسب نیست و مصرف آن ممنوع است. برخی دیگر معتقدند که فاموتیدین در شیردهی مشکلی ایجاد نمی‌کند و می‌توان آن را در دوران شیردهی مصرف کرد. در مدل‌های حیوانی دوز سمی فاموتیدین در شیردهی باعث افسردگی در مادر شده‌است.
بنابراین مصرف فاموتیدین در شیردهی باید متناسب به شرایط مادر تصمیم‌گیری شود. این که بهتر است دارو قطع شود یا شیردهی را پزشک تعیین می‌کند.
قرص فاموتیدین برای کودکان
جز در مواردی که پزشک تجویز کرده، کودکان زیر ۱۲ سال نباید این دارو را مصرف کنند.
آیا سالمندان می توانند فاموتیدین مصرف کنند؟
سالمندان نیز ممکن نسبت به عوارض جانبی این دارو (مخصوصا گیجی) حساسیت بیشتری از خود نشان دهند.
در چه مواردی نمی توان فاموتیدین مصرف کرد؟
در صورت ابتلا به:
- بیماری کلیوی یا کبدی
- سابقه‌ی سندرم QT طولانی
- سرطان معده
- آسم
- بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) یا سایر مشکلات تنفسی
قبل از مصرف داروی فاموتیدین با پزشک خود مشورت کنید. زیرا اثرات دارو به دلیل دفع کند دارو از بدن، افزایش می‌یابد.
تداخلات دارویی فاموتیدین با داروهای دیگر
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی فاموتیدین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن نیست، لذا لیست تمامی داروهای مصرفی‌تان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی فاموتیدین نفرمایید.
داروهایی که تداخل ایجاد می‌کنند؛
- سفوروکسیم
- داساتینیب
- دلاویردین
- دی‌کلروفنامید
- پازوپانیب
- زدرونات
بعضی از داروها برای هضم و جذب کامل به اسید معده نیاز دارند و فاموتیدین اسید معده را کاهش می‌دهد و ممکن است تاثیرات این داروها را تغییر دهد. این داروها عبارتند از؛
- آتازاناویر، دلاویردین و داساتینیب
- داروهای آزول مانند ایتراکونازول و کتوکونازول
- داروهای ضد اسید دیگری مانند سایمتیدین، نیزاتیدین و رانیتیدین.
درصورت مصرف داروهای زیر فاصله زمان مصرف قرص فاموتیدین را طبق برنامه زیر تنظیم نمایید؛
فاصله مصرف قرص فاموتیدین:
- بعد از سوکرالفیت، ۲ ساعت
- بعد از آنتی‌اسیدها، ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت
- بعد از داروهای ضدقارچ، ۲ ساعت.
اطلاعات دارویی فاموتیدین (فاموتد را بهتر بشناسید)
در ادامه به معرفی داروی فاموتد یا فامتد یا فاموتیدین پرداخته‌ایم. این دارو را بهتر خواهید شناخت.
| اشکال دارویی | عوارض | تداخلات دارویی |
|---|---|---|
| FAMOTIDINE ۲۰MG TAB [قرص فاموتیدین] |
اضطراب | آتازاناویر |
| FAMOTIDINE ۴۰MG TAB [قرص فاموتیدین] |
خونریزی لثه | داروهای آزول |
| FAMOTIDINE INJECTION, ۱۰ mg/۱m ۲ ML AMP | تاول و پوسته‌ریزی از سطح پوست | داروهای ضد اسید |
| قرص شفا-فاموتیدین ۴۰ میلی گرم | وجود خون در ادرار و مدفوع | سفوروکسیم |
| قرص فاموتد ۲۰ میلی گرم | مدفوع قیری و سیاه | داساتینیب |
| قرص فاموتد ۴۰ میلی گرم | سرفه | دلاویردین |
| قرص فاموتیدین کیمیدار ۲۰ میلی گرم | تنگی نفس | دی‌کلروفنامید |
| قرص فاموتیبان ۲۰ میلی گرم | نبود انگیزه | پازوپانیب |
| پودر برای تهیه سوسپانسیون پپسومید ۴۰میلی گرم/۵ میلی لیتر ۵۰ میلی لیتر | احساس افسردگی و غمگینی | زدرونات |
| قرص فاموور ۲۰ میلی گرم | بی‌اشتهایی | دلاویردین |