آنتی هیستامین چیست؟
هیستامین ماده‌ای شیمیایی است که به‌شکل طبیعی در بدن تولید می‌شود و در سلول‌های آلرژیک نگهداری می‌شود؛ مثلا ماست‌سل (Mast cell) و بازوفیل‌ها. اگر آلرژی داشته باشید، در پاسخ به آلرژن‌ها، از این سلول‌ها هیستامین آزاد می‌شود. هیستامین به دریافت‌کننده‌های هیستامین می‌چسبد. دریافت‌کننده‌های هیستامین نیز در سلول‌های مختلفی از بدن وجود دارند. این فرایند باعث بروز علائم آلرژی مثل عطسه، خارش و سوزش چشم و بینی، کهیر و حتی آنافیلاکسی می‌شود.
آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که دریافت‌کننده‌های هیستامین را مسدود می‌کنند؛ به همین دلیل، موجب توقف علائمی می‌شوند که هیستامینها در بدن ایجاد می‌کنند. این علائم عبارت‌اند از عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم و تورم گلو.
هیستامین یک میانجی مهم در واکنشهای التهابی و واکنشهای آلرژیک فوری می باشد، همچنین این ماده نقش مهمی در ترشح اسید معده دارد و به عنوان میانجی و تنظیم کننده ی عصبی نیز عمل می کند.
هیستامین علاوه بر بافتهای حیوانی در گیاهان نیز یافت می شود و همچنین بخشی از بعضی زهرها و ترشحات نیش حشرات را تشکیل می دهد .
داروهای آنتی هیستامین با خنثی‌کردن عمل هیستامین باعث می شوند که خارش و آبریزش بینی و عطسه‌کردن تسکین یابد. همچنین این داروها علایم مربوط به آلرژی در مناطقی غیر از بینی مثلاً: کهیرها یا دانه های پوستی را بهبود می بخشند.
داروهای آنتی هیستامین را در صورت امکان باید پیش از حمله آلرژی مصرف کرد. داروهای آنتی هیستامین به اشکال مختلف قرص، قطره چشمی، شربت و اسپری بینی وجود دارند. در بسیاری موارد این داروها در دو شکل سریع الاثر و با اثر تدریجی هم وجود دارند.
داروهای آنتی هیستامین به دو گروه قدیمی تر یا نسل اول و جدیدتر یا نسل دوم تقسیم می شوند؛ تفاوت عمده این دو گروه در میزان عارضه جانبی خواب آلودگی است. آنتی هیستامین های نسل دوم بر خلاف نسل اول کمتر این عارضه شایع را به وجود می آورند.
رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی آلرژیک)
انواع جدید آنتی‌هیستامین های خوراکی مثل لووستیریزین، ستیریزین، فکسوفنادین و دزلوراتادین از درمان‌های مؤثر این بیماری هستند. آنتی هیستامین های قدیمی‌تر مثل دیفن‌هیدرامین، کلرفنیرامین و هیدروکسی‌زین هم برای درمان بیماری مؤثر‌ند، ولی عوارض جانبی بیشتری دارند.
آنتی هیستامین‌های خوراکی زمانی تأثیر قابل‌توجهی دارند که در موقع نیاز مصرف شوند؛ یعنی با مصرف این داروها، علائم آلرژی در یک تا دو ساعت بعد از مصرف دارو بهبود می‌یابند.
آنتی هیستامین ها به‌شکل اسپری بینی برای درمان رینیت آلرژیک و آلرژی‌های مرتبط با بینی تجویز می‌شوند. اسپری‌های بینی آنتی هیستامین عبارت‌اند از: آزلاستین و اولوپاتادین.
اسپری‌های بینی کورتیکواستروئید هم معمولا برای درمان آلرژی تجویز می‌شوند.
آلرژی چشمی
آنتی‌هیستامین‌های خوراکی می‌توانند در درمان علائم آلرژی‌های چشمی مؤثر باشند. این داروها به‌شکل قطره‌های چشمی هم وجود دارد از جمله: آزلاستین، امداستین، فنیرامین، کتوتیفن و… .
زمانی که آنتی هیستامین ها مؤثر واقع نشوند، ممکن است از قطره چشمی کورتیکواستروئید برای درمان آلرژی‌های چشمی استفاده شود.
این داروها در اشکال متعددی شامل
- قرص
- کپسول
- شربت
- آمپول و شیاف ساخته می شوند.
استفاده طولانی مدت آنتی هیستامین ها در برخی افراد اثر آنها را کم می کند؛ در این حالت، تغییر آن به نوع دیگری از آنتی هیستامین ها، می تواند کمک کننده باشد. افراد مبتلا به آسم ، آمفیزم ، برونشیت مزمن یا سایر مشکلات تنفسی نباید از آنتی‌هیستامین استفاده کنند، مگر در صورت لزوم و با تجویز پزشک. برخی آنتی هیستامین ها باعث
- خواب آلودگی
- گیجی
- اختلال یا کاهش هوشیاری
افراد می‌شوند. به همین علت افرادی که از این داروها استفاده می‌کنند باید از انجام کارهایی که به هوشیاری کامل نیاز دارد، مانند رانندگی یا کار با ابزارهای مکانیکی خودداری کنند، مگر اینکه نحوه تأثیر دارو بر روی آن ها کاملاً شناخته شده باشد.
آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند با نتایج آزمایش های تشخیص پوستی و خونی تداخل پیدا کنند. پرومتازین میتواند با آزمون های حاملگی تداخل کند و قند خون را بالا ببرد. فردی که آنتی هیستامین مصرف می‌کند بایستی قبل از برنامه ریزی جهت آزمایش های تشخیص پزشکی، پزشک مسئول خود را مطلع سازد.
مبتلایان به فنیل کتونوری باید هشیار باشند که برخی از آنتی هیستامین ها محتوی آسپارتام (نوتراسویت) هستند که در بدن تبدیل به فنیل آلانین می شود. فردی که مبتلا به آپنه خواب (دوره هایی که تنفس در طول خواب متوقف می‌شود) است نباید پرومتازین استفاده کند؛ این دارو در بیماران دچار اختلالات تشنجی نیز موجب افزایش تواتر حملات تشنج می شود.
مزایای آنتی هیستامین های نسل دوم :
آنتی هیستامین های نسل دوم به دلیل اتصال به گیرنده های H1 محیطی (عدم اتصال به H1 های CNS) دارای مزایای زیرند :
اثرات سداتیو ضعیف، نداشتن اثرات آنتی کولینرژیکی و دفعات مصرف کم.(هرچند اثرات سداتیو یا آنتی کولینرژیکی آنتی هیستامینها گاها مفید بوده و در درمان سایر بیماریها ممکن است بکار روند).
منع مصرف آنتی هیستامین ها :
– حساسیت مفرط به ترکیب خاص یا ترکیبات مشابه
– نوزادان
– مادران شیرده
– افرادی که از S‘MAOI استفاده می کنند.
– مبتلایان به گلوکوم زاویه بسته هایپرتروفی پروستات نشانه دار
– انسداد گردن مثانه
– انسداد Pyloroduodenal (بین دئودنوم و پیلوری)
– بیماران ضعیف ( سیپروهپتادین )
– زخم پپتیک تنگ کننده پیلور
احتیاطات در مورد مصرف آنتی هیستامین ها :
– مبتلایان به آسم ( به علت غلیظ شدن موکوس )
– مبتلایان به گلوکوم زاویه باز
– مبتلایان به فشار داخل چشمی بالا
– هایپر تیروئیدیسم
– هایپرتانسیون و مبتلایان به بیماریهای قلبی – عروقی
– افراد مبتلا به صرع ( پرومتازین )
– سالمندان
قرص آنتی هیستامین را همه ما بخصوص افرادی که دچار حساسیت و آلرژی فصلی می شوند را می شناسند، بعضی وقت ها آلرژی به قدری افراد را کلافه می کند که این قرص را مانند نقل و نبات مصرف می کنند که باید بگوییم این کار بسیار اشتباه است زیرا عوارض قرص آنتی هیستامین میتواند خطرناک باشد. در ادامه مواردی از عوارض قرص آنتی هیستامین را برای شما نوشته ایم که توصیه میکنیم حتماً این مقاله را بخوانید.
عوارض قرص آنتی هیستامین
آنتی‌هیستامین‌ها جزو داروهای کم خطر هستند و مسمومیت اندکی ایجاد می‌کنند چون به سرعت از بدن دفع می‌شوند و عوارض داورهای نسل دوم هم به‌مراتب کمتر است، اما با این حال مصرف زیاد هر دارویی در طولانی‌مدت عوارض و خطرات خود را دارد که به ترتیب اشاره میکنیم:
احتمال خواب آلودگی:
به گزارش آکادمی پزشکان آمریکا، آنتی‌هیستامین‌ها باعث ایجاد خواب آلودگی می‌شوند. بدون شک این مساله برای رانندگان و صاحبان مشاغلی که کارشان نیاز به هشیاری کامل دارد، خطرساز است. سرگیجه نیز جزو عوارض مصرف زیاد آنتی‌هیستامین‌هاست. در برخی موارد افرادی که به طور مرتب آنتی‌هیستامین مصرف می‌کنند، در فکرکردن و تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شوند.
بروز دردهای شکمی:
بعضیاز آنتی‌هیستامین‌ها در برخی افراد باعث ایجاد دردهای شکمی می‌شود. حالت تهوع و اختلالات گوارشی نیز جزو مشکلاتی است که برخی افراد با مصرف آنتی‌هیستامین تجربه می‌کنند.
مشکل عدم تمرکز و حتی تشنج:
مصرف بیش از حد و خودسرانه آنتی‌هیستامین خطرناک است و احتمال بروز تشنج و حملات صرع را افزایش می‌دهد. توهم‌های دیداری و شنیداری هم در‌صورت مصرف بیش از حد و دز بالای این داروها وجود دارد. قرمز شدن صورت و تنگی‌نفس نیز جزو علائم دیگر مصرف خودسرانه آنتی‌هیستامین‌هاست. در برخی موارد اختلالات خواب و احساس بی‌قراری ناشی از مصرف این دارو هم گزارش شده است.