پني سيلين چیست و کاربردهای آن
براي بالا بردن کارآمدي))efficacy پني سيلين ميتوان دارويي مهار کننده بتاالکتاماز تجويز کردکه مثال معروف آن داروي co-amoxi clavاست که اين دارو شامل amoxicillin+ clavulanic acid ميباشد که به اشکال مختلفي مثل کپسول و شربت و…مصرف مي شود.
نکتهclavulanic acid:1 در دارو نقش مهارکننده پني سيلينازرا ايفا مي کند.
نکتهco-amoxi clav:2در کيسهاي مقاوم به آموکسي سيلين استفاده مي شود.
موارد مصرف:Co-amoxi clav
(Sinusitis .3بيشترين موارد مصرف(
Otitis media .2
(Recurrent tonsillitis .1التهاب لوزه ها(
Bronchopneumonia,bronchitis, .4
Aspiration pneumonia
Urinary tract infection .5
.6 گازحيواناتي:مثل سگ و گربه چون فلور نرمال دهان اين حيوانات گرم مثبت است و با اين دارو درمان مي شود
.7 آبسه هاي دندان
:Broad spectrum penicillins
piperacillin.1
Ticarcillin.2
? اين دارو ها طيف اثر گسترده اي دارند.
بيشتر بر روي گرم منفي ها)مانند سودومونا.کلبسيال.انتروباکتر( تاثير دارند.
? به پنيسيلينازها )بتاالکتاماز( حساساند.
? معموال از اين داروها به همراه aminoglycoside استفاده ميشود )اثر سينرژيسم(.
مهار کنندهاي بتاالکتاماز:
-3 Tazobactam
-2 Clavulanic asid
-1 Sulbactom
اين دارو ها خاصيت آنتي باکتريال ندارند و صرفا مهارکننده آنزيم بتا الکتاماز هستند.
اثر سينرژيسم دارويي:
? Piperacillin + tazobactam
? (Ampicillin + sulbactamدر آبسه هاي ريوي استفاده مي شود.(
? Ticarcillin + Clavulanic Acid
? (Clavulanic acid + amoxicillinکو آموکسي کالو( :Adverse effects of penicillins
اثرات جانبي پني سيلين ها:
.1آلرژي:راش هاي پوستي،تب،کهير،تب،التهاب مفاصل،نفريت،آنمي هموليتيک)بسيار نادر(،شوک آنافيالکسي)در درمان آن از اپي نفرين و آنتي هيستامين استفاده مي شود.(
.2آلرژي زايي متقاطع):)Crossallergenicity
مثال:اگر فردي به پني سيلينGحساس بوده ممکن است به آموکسي سيلين هم حساس بوده حتي ممکن است به بتاالکتام هاي ديگر مثال سفالوسپورين ها نيز حساسايت نشان دهد.
.3مشکالت گوارشي:
اين مشکالت به 2دليل ايجاد مي شود،
الف(داروها مستقيما باعث تحريک دستگاه گوارشي مي شوند.
ب(:superinfectionيعني از بين بردن گونه هاي فلور و رشد گونه هاي غير فلور و بيماريزا
نکته:(pseudomembranous colitisکوليت غشاي کاذب(نوعي superinfectionاست که در اثر رشد بيش از حد کلستريديوم ديفيسيل)نوعي باکتري هوازي( ايجاد ميشود.که در درمان آن از مترونيدازول استفاده مي شود،اگرچنانچه اين دارو جواب نداد ازونکومايسن استفاده مي کنيم.
.4دارويmethicilin باعث نفريت ميشودبنابرين در افرادي با مشکل کليوي استفاده نميشود.
Nafcillin.5 باعث نوتروپني))neutropeniaميشود.
:Skin Testing
اگر فردي قبال پني سيلين کرده باشند مشکلي نيست اما در غير اينصورت براي جلوگيري از آلرژي و شوک آنافيالکسي از تست پني سيلين استفاده مي شود.
Penicilloyl-polylysine: PPL,
Benzyl penicilloyl polylysine
اما از آنجا که اين ترکيبات در دسترس همگان نيست و در بيمارستان ها خريداري نمي شود ازPenicillin G, potassium
استفاده مي کنيم که آنرا به دو صورت(Intradermal testتزريق داخل پوست(، puncture (testخراشي روي ساعد ايجاد ميکنيم و يک قطره از محلول را روي آن ميچکانيم.در صورت+شدن تست در محل تزريق قرمزي،خارش،برآمدگي ايجاد ميشود.
**نکته باليني: براي افرادي که به پني سيلين حساسيت دارند شوک حتي با يک مولکول هم ميتواند رخ ميدهد بنابرين تست هيچگاه نبايد به صورت زيرپوستي تزريق شود.
CEPHALOSPORINS
*اين داروها از مشتقات7آمينوسفالوسپوريک اسيد هستند و حاوي حلقه بتاالکتام هستند،که بر اساس ورود به بازاربه نسل اول،دوم،سوم،چهارم تقسيم بندي مي شوند. **اين داروها هم به صورت تزريقي و خوراکي هستند.
** نسل هاي دارو از نظر طيف اثر و موارد استفاده کامال باهم متفاوتند.
**مکانيسم اصلي دفع اين دارو،دفع ادراري آن است اما بعضي آزآنها تحت تاثير آنزيم هاي کبدي قرار ميگيرند)مثالCefoperazoneو ceftriaxone دفع صفراوي دارند.(
**اکثرداروهاي نسل3و2 وارد مغز نميشوند،بنابرين ازآنها در درمان مننژيت استفاده نميکنيم.(
:Mechanisms of Action
مقاومت و مکانيسم اثر اين داروها مشابه پني سيلين هاست و همانند آنها به PBP متصل ميشوند و آنزيم ترانس پپتيداز را مهار ميکند.
خاصيت باکتري کشي))bactericidal دارند.
:1st generation cephalosporins
Cefazolin (parenteral) )نام تجاري:)KEFLIN
Cephalexin (oral) KEFLEX
Cephalothin (parenteral)
:Parenteral**تزريقي:oral/خوراکي
اغلب براي عفونت هاي گرم+ استفاده مي شوند و حساسيت به بتاالکتاماز دارند.
**در عفونت هاي گرم مثبت به ويژه کوکسي هاي گرم(+استافيلوکوک،استرپتوکوک( استفاده ميشود.
**در بعضي از گرم منفي ها)E.coli،)Klebsiella pneumoni نيز استفاده ميشود.
:Clinical uses
-در عفونت هاي حساس به اين داروها استفاده ميشود)سپتي سمي،اندوکارديت،pneumonia،)urinary tract infection
:Surgical prophylaxis-قبل ار عمل براي اينکه فرد در طي عمل جراحي يا بعد از آن دچار عفونت نشود
:2nd generation cephalosporins
? Cefamandole
? , Cefuroxime
? , Cefaclor
? , Cefoxitin
? , Cefotetan
*بر روي گرم منفي ها تاثير ميگذارند و تاثير آنها بر روي گرم مثبتها کمتر است.
*اغلب بر روي باکتري هاي گرم منفي به تهايي يا به همراهaminoglycosidاستفاده ميشود. *در عفونت هاي هموفيلوس آنفوالنزا و Moraxella catarrhalis استفاده ميشود.) )cefamandole, cefuroxime, cefaclor
Cefoxitin, Cefotetan** ??بر روي??bacteroides fragilisتاثير دارند.
? :3rd generation cephalosporins
? Cefoperazone
? Ceftizoxime
? Cefotaxime
? Ceftriaxone
? Ceftazidime
? Cefixime
تا امروز بيشترين طيف اثر بر روي باکتري هاي گرم مثبت و منفي مربوط به اين نسل مي باشد.
** بر روي هموفيلوس آنفوالنزا، نايسريا و انتروباکترها تاثير ميگذارند.
**برخالف دو نسل گذشته وارد BBB ميشوند به استثناء Cefoperazone وCefixime
موارد مصرف نسل:3
عفونتهاي شديد
Penicillin-resistant-sterptpcoccouspneumonia)** Ceftriaxone :PRSP و cefotaximeare
**سودوموناس:cefoperazone, ceftazidime
**باکتريا فراژيليس:Ceftizoxime
**نايسريا گنوره)عامل سوزاک(:,(Ceftriaxone (parenteral) and cefixime (oral
**اوتيت مديا
نکته(هرچند امروزه از ceftriaxoneبعنوان درمان اول اوتيت مديا در درمانگاه ها استفاده نمي شود اما يکبار تزريق آن به اندازه 31روز مصرف آموکسي سيلين جواب ميدهد.
:4th generation Cephalosporins
Cefepime*
Ceftaroline*
حيطه اثر خيلي خيلي گستردهاي دارند هم بر روي گرم مثبت و هم گرم منفي تاثير دارند. خوشبختانه داروي گران قيمتي است و فقط در موارد خاص استفاده ميشود و طيف افرادي که از اين دارو استفاده ميکنند کم است، بنابراين مقاومت ايجاد نميشود.
:Ceftaroline
اين دارو بر روي methicillinresistant staphylococci نيز جوابگو ميباشد.
عوارض سفالوسپورين:
بسيار شبيه به پنيسيلينها هستند، باعث ايجاد آلرژي ميشوند.
? :Cross-hypersensitivity
با داروهاي گروه خود) نسل3و2و1و)4 حساسيت ايجاد کنند.
? :Cross-reactivity مثال با پنيسيلينها
? درد در محل تزريق
? :Phlebitis التهاب و گرفتگي سياهرگهاي بدن
? :Nephrotoxicity مخصوصا وقتي سفالوسپورين ها به همراه aminoglycosidها استفاده شود اثر سوء دارد.
? Hypoprothrombinemia
? Disulfiram-like reactions with ethanol
نکته تکميلي(پس از مصرف الکل دو آنزيم الکل دهيدروژناز وآلدهيد دهيدروژناز در تجزيه آن نقش ايفا مي کند،که الکل را به استالدءيد و سپس به استات تبديل ميکند که استات از طريق ادرار دفع مي شود،حال اگر دارويي تجويز شود استالدءيد دهيدروژناز را مهار کند سطح آلدهيد در بدن باال مي رود،استالدهيد سبب سرگيجه تهوع استفراغ ميشود.
****نکته بسيار مهم:
چند سال پيش سازمان غذا و دارو اعالم کرد که 27 نفر در اثر مصرف ceftriaxoneفوت کردند تصور بر اين بود داروها مشکل دارند،اما بعدا به اين نتيجه رسيدند که اثر اين دارو با محلول هاي حاوي يون کلسيم)نه مصرف مکمل هاي کلسيم به صورت )oral استفاده شود تشکيل رسوب داده و باعث انعقاد عروقي شده و مرگ ايجاد مي کند.
بنابرين هرگزCeftriaxone با محلول هاي حاوي يون کلسيم مانندRinger’s استفاده نشود.
#دوست خواهر استاد! در اثر همين رسوب در مراغه به لقاء هللا پيوست! فاتحه…
:Other B lactam antibiotic
:Carbapenems
:Imipenem1.مهمترين و پر مصرف ترين نوع در ايران Doripenem2.
Meropenem3.
Ertapenem.4
:Monobactams
? Aztreonam1.
**کارباپنم:
• طيف اثر گسترده اي روي گرم+ ها و گرم منفي ها و هوازي و بي هوازي ها دارند.
• مکانيسم اثر مشابه پني سيلين است.
• عليه p.aeruginosa وacinetobacter استفاده ميشوند به استثناء Ertapenem
• به صورت تزريقي استفاده مي شوند.
• در عفونت هاي سودوموناس به همراهAminoglycosidها استفاده ميشوند
IMIPENEM
اين دارو در بازار به صورت تنها وجود ندارد،و به همراه Cilastatin ميباشد.چرا؟؟؟
? زيرا داروي ايميپنم توسط renal dehydropeptidase متابوليزه ميشود که اين متابوليت سمي مي باشد،و باعث ايجاد نفروتوکسيک ميشود و ثانيا وقتي دارو متابوليزه ميشود غلظت دارو کم ميشود و کارآمدي دارو کم ميشود و براي عفونت هاي ادراري))UTI خيلي موثر نيست،از اين دارو به همراه اميپنم از cilastatin که مهارکنندهrenal dehydropeptidase است،استفاده ميشود.
:Imipenem indications
Intra-abdominal infections
Bone and joint infections
Skin and soft-tissue infections
Urinary-tract infections
Biliary-tract infections
Hospital-acquired pneumonia
Septicemia
Gonorrhoea
Surgical infection prophylaxis
عوارض جانبي :Imipenem
• مشکالت گوارشي
• راش پوستي
• :Cns toxicityدر دوز هاي باال که باگيجي انسفالوپاتيو تشنج مي تواند همراه باشد.
:Monobactam
Aztreonam.1
• فقط بر روي گرم منفي و هوازي ها تاثيد دارد اما بر روي گرم مثبت و بي هوازي ها بي اثر است.
• مکانيسم اثري مشابه پني سيلين دارند.
• براي اعمال اثر به PBP3متصل مي شوند.
• تزريق به صورت IV
• از طريق ادرار دفع مي شود،نيمه عمر دارو در بيماري هاي کليوي افزايش مي يابد.
• تاثير بر رويKlebsiella, Serratia Pseudomonas دارند
• اثرات آلرژي متقابل))cross-allergenicity با پني سيلين ندارند.
عوارض جانبي دارو:
• مشکالت گوارشي
• سر درد
• سر گيجه
• Hepatoxicity
• راش پوستي